8 min. 53 sek.
Krótka historia internetu i stron www
Autor
Bartek Raducha
Internet, który znamy, zmienił się bardzo w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat.
Strony internetowe też.
Z kolei sieć, która łączy dwa i więcej komputerów jest pomysłem dosyć starym.
Żeby było ciekawiej, ten pomysł rozwinął się w dużej mierze dzięki wojsku i Zimnej Wojnie.
W tym tekście opowiem wcale nie tak krótką historię stron internetowych.
Jest w niej kilka bardzo interesujących zwrotów!
Początek internetu, czyli jak Paul Baran wynalazł internet i jaką rolę odegrał Arpanet
Pierwsze sieci – wojskowe i cywilne – wyprzedzają strony internetowe o całe dziesięciolecia.
Jednak strony też potrzebują odrobiny uwagi – w końcu to dzięki nim możemy mówić o internecie, który znamy. I z którego korzystamy każdego dnia.
Dzisiejsze strony (oraz stojące za nimi protokoły i języki znaczników oraz kodowania) sprawiają, że dane przepływające na łączach nabierają kształtu.
A my, czyli użytkownicy, możemy z nich korzystać.
Twórcą koncepcji Internetu jest Paul Baran, który w 1962 roku opublikował 12-tomową pracę, będącą projektem wytrzymałych, rozproszonych (nie gwiaździstych) sieci cyfrowych transmisji danych, zdolnych przetrwać przewidywaną wówczas III wojnę światową, wykonanym na zlecenie Amerykańskich Sił Zbrojnych.
Taka sieć miała przetrwać trzecią wojnę światową, a przy okazji – zapewnić łączność między oddalonymi od siebie ośrodkami.
Jednak najciekawsze było to, jak ta sieć miała działać – miała pozwalać komunikować się (niezależnie od siebie) sieciom cyfrowym. I to na długo, zanim powstały strony www!
To ta sieć uznawana jest za pradziadka internetu, który dzisiaj znamy.
Pierwsze eksperymenty sieciowe (około 1966) sponsorowane były przez ARPA.
Potem powstał ARPANET, czyli sieć akademicka, która łączyła uniwersytety. Z kolei węzły sieci ARPANET powstały w 1969 r. i tę datę uznaje się za narodziny Internetu. Wtedy też zostały opracowane protokoły TCP i IP. Pierwszy zapewnia niezawodną transmisję danych, a drugi umożliwia przesyłanie informacji między różnymi sieciami.
Kluczowym dla rozwoju Internetu było również stworzenie protokołu DNS. Tłumaczy on adresy, które ludzie mogą zapamiętać na adresy, które komputery mogą zrozumieć.
Później nastąpił rozwój USENET-u, który łączył tylko dwa ośrodki akademickie, ale za to miał pierwsze grupy dyskusyjne. A to już było coś – sieć przestawała być tylko „praktyczna”.
Mogła być też zabawna.
Więc jeśli zastanawiasz się, co było wcześniej – pomysł na serwisy typu wykop czy sieci społecznościowe, to odpowiedź jest jasna.
Strony internetowe – co blokowało ich rozwój?
Strony internetowe – a raczej narodzenie się pomysłu na nie – blokowały postanowienia amerykańskiej National Science Foundation (czyli Narodowej Fundacji Nauki), która nie pozwalała wykorzystywać Internetu do celów komercyjnych.
Czyli – Internet miał służyć jedynie do celów edukacyjnych, naukowych i… wojskowych.
Taki mały paradoks.
Jednak to nie przeszkodziło w rozwoju. Pierwsze strony www powstały, ale nie w USA, lecz w CERN, czyli Europejskiej Organizacji Badań jądrowych.
To tam zrodziły się strony internetowe.
I chociaż można dzisiaj powiedzieć, że to żadna inżynieria rakietowa (tak tłumacząc dosłownie powiedzenie), to wtedy... to była inżynieria (trochę) jądrowa ;).
CERN i jego world wide web
Strony internetowe powstały dzięki projektowi WorldWideWeb (W3), za którym stali Tim Berners-Lee i Robert Cailliau.
W ramach projektu stworzyli dwie podobne specyfikacje systemów hipertekstowych opartych o Internet.
Pierwsza strona internetowa powstała w grudniu 1990 roku. Była efektem projektu o nazwie The Project (czyli… Projekt).
Do dzisiaj znajdziesz ją pod adresem http://info.cern.ch/hypertext/WWW/Thttps://docs.google.com/document/d/1qOtGDH_Ac2_arq--fQlKbpdZlY8hFZTO5L8qupAto5Q/edit?usp=sharingheProject.html.
Możesz zobaczyć jak wyglądały pierwsze strony internetowe w formie tekstowej lub skorzystać z niej w oparciu o przeglądarkę graficzną, w której strony www wyglądają bardziej współcześnie.
Stwórz stronę na własnych zasadach
Jak powstały pierwsze strony internetowe i co ma z tym wspólnego HTML?
Językiem, w którym powstają strony www, jest HTML (czyli HyperText Markup Language, z angielskiego – język znaczników hipertekstowych).
Pierwsza specyfikacja, w oparciu o którą powstały pierwsze strony internetowe, miała zaledwie 22 znaczniki, z których aż 14 przetrwało do dziś.
Specyfikację języka, w którym powstawać miały strony www, publicznie ogłosił Berners-Lee w styczniu 1991 roku.
Te dwa wydarzenia składają się na moment, od którego możemy mówić o czymś tak oczywistym (dzisiaj) jak strony internetowe. Bez pracy tych naukowców dzisiejszy internet wyglądałby zupełnie inaczej.
Historia powstania internetu i stron www
Strony internetowe w swojej początkowej fazie rozwoju nie przypominały tego, co znamy dzisiaj. W dużym skrócie – widać było wszystko, a user experience było… nazwijmy to dyplomatycznie: dosyć wytrawne.
Co nie zmienia faktu, że strony www działały, a nie brakowało ludzi, którzy chcieli je tworzyć i dzielić się wiedzą. W końcu taka była od początku idea internetu.
Pierwszą przeglądarkę, która wyświetlała strony www, stworzył Tim Berners-Lee – nazywała się WorldWideWeb i strony internetowe wyglądały w niej mniej więcej tak:
Przełomowy moment w rozwoju internetu i pierwsza przeglądarka internetowa
Wspomniałem wcześniej o zakazie wykorzystania internetu do celów komercyjnych, który wprowadzono z inicjatywy amerykańskiej Narodowej Fundacji Nauki.
W 1991 roku ten zakaz został uchylony, dzięki czemu internet i strony internetowe mogły rozwijać się bez przeszkód.
Kolejnym krokiem milowym w rozwoju sieci i tego, jak użytkownicy widzą strony internetowe była przeglądarka Erwise.
Jej premiera miała miejsce w kwietniu 1992 roku.
Była to pierwsza przeglądarka, która pozwalała przeglądać strony www w trybie graficznym.
Czyli wszystkie znaczniki ukryto, a strony www wyglądały o wiele przyjaźniej.
Erwise nie zyskała jednak dużej popularności, w przeciwieństwie do przeglądarki Mosaic, która w wersji 0.5 pojawiła się w lutym 1993.
To ona zdobyła uznanie użytkowników i była rozwijana jeszcze przez długie lata.
Podobnie jak Erwise wyświetlała strony www w formie graficznej, więc każdy użytkownik mógł przeglądać strony internetowe bez wpisywania komend. Wystarczyło przesuwać kursor i wybierać linki.
Co ciekawe – na podstawie kodu Mosaic powstał 'kochany' przez wszystkich Internet Explorer.
Ale to wydarzyło się dopiero na początku 1995 roku, kiedy strony www miały się dobrze i każdy użytkownik mógł przeglądać je w wielu innych przeglądarkach – na przykład w Netscape Navigatorze lub znanej wszystkim Operze.
Pierwsze przeglądarki i wyszukiwarki internetowe
Niemal od początku potrzebne było narzędzie, które pozwoli przeszukiwać strony internetowe.
Czyli internet i jego użytkownicy potrzebowali wyszukiwarki, w której znajdą strony www, których szukają.
Tak w dużym skrócie.
Pierwszą przeglądarką, która pozwalała wyszukiwać strony www był Archie.
Co jakiś czas pobierał dane ze wszystkich kilkudziesięciu współczesnych mu serwerów i na tej podstawie przedstawiał wyniki wyszukiwania.
Jednak pierwszą wyszukiwarką, która naprawdę podbiła serca użytkowników – nie tylko dlatego, że działała dobrze, ale też dlatego, że dawała dobre wyniki – była ta przygotowana przez Yahoo!.
Jak większość szybko rozwijających się serwisów z okresu „dot-com” Yahoo! oferowało przede wszystkim wyszukiwarkę internetową, ale też wiele dodatkowych funkcji – serwis informacyjny pocztę i wiele innych rzeczy.
Od 1995 do niemal 2000 roku ta wyszukiwarka była potęgą na rynku.
Strony internetowe, które na siebie zarabiają w sieci
Zniesienie zakazu używania internetu do celów komercyjnych sprawiło, że strony internetowe mogły na siebie zarabiać. 3 września 1995 roku powstał eBay.
Od tamtej chwili transakcje, w których pośredniczyły strony www, stały się normą.
Z czasem okazało się, że potrzebne są jakieś zabezpieczenia stron (tak narodził się certyfikat SSL, ale to zupełnie inna historia).
Lista kolejnych dostawców usług, którzy wykorzystywali strony internetowe, żeby dotrzeć do klientów i umożliwić im zakup, rosła każdego dnia.
Wybierz jeden z darmowych szablonów i szybko stwórz swoją stronę
CSS – ważny punkt w historii internetu
W 1996 roku premierę miał CSS, czyli język, który pozwalał na określenie wyglądu stron internetowych w przeglądarce.
Dzięki niemu struktura, jaka charakteryzuje strony internetowe, jeszcze wyraźniej oddzieliła się do ich wyglądu.
Innymi słowy – wprowadzenie tego języka zrewolucjonizowało strony www, a na pewno – ich wygląd. Czyli kolejny krok w kierunku poprawy user experience został zrobiony :).
Jednak jeszcze większą rewolucją w 1996 roku było pojawienie się Nokii 9000 – pierwszego telefonu, który łączył się z internetem, a na którego wyświetlaczu można było przeglądać strony www.
Chociaż na tym wyświetlaczu nie mieściło się dużo treści, to był to krok milowy w rozwoju – w końcu dzisiaj strony internetowe przeglądamy głównie na urządzeniach mobilnych.
Ciekawe, czy ktoś pomyślał o tym podczas premiery tego telefonu.
Strony internetowe zmieniają wygląd
W 1997 i 1998 powstały dwie technologie, które zrewolucjonizowały – po raz kolejny – strony internetowe.
Pierwsza to PHP, czyli o język skryptowy, który pozwalał projektować jeszcze ładniejsze strony.
Drugą – Java, dzięki której mogły powstać pierwsze aplikacje uruchamiane w przeglądarce (czyli dzięki tej technologii mógł zrodzić się Software as a Service, czyli SaaS; pamiętaj, że SaaS-em jest kreator stron internetowych WebWave).
Sama Java trafiła na strony w okolicach roku 2000, ale była niemal od początku rozwijana z myślą o dodaniu jej na strony www.
Te możliwości doprowadziły do czegoś jeszcze, ale o tym za chwilę, bo to niesamowicie ciekawy temat, zwłaszcza jeśli pamiętasz jaką drogę mają za sobą strony internetowe.
Archiwum stron, czyli prześledź historię internetu i rozwój sieci
W 1996 powstała organizacja pozarządowa Internet Archive, czyli archiwum internetu. Główna ideą było zbieranie i zapewnianie dostępu do nieaktualnych lub nieistniejących wersji stron www.
W końcu strony internetowe – nawet po zniknięciu z serwerów – mogą zawierać ciekawe informacje.
Internet Archive zapisuje strony www, dzięki czemu dostęp do ich treści łatwiej odzyskać. Od 2001 roku Internet Archive udostępnia zapisane strony www publicznie.
Wbrew pozorom nie każda wersja strony znajdzie się w tym archiwum.
Dane są aktualizowane dwa razy w miesiącu. Ale strony internetowe dobijają już powoli do dwóch miliardów sztuk (obecnie licznik pokazuje około 1,89 miliarda stron www), więc miejsca na serwerach Internet Archive musi być… bardzo dużo.
Strony internetowe i przełom w wyszukiwaniu
Przełomem okazało się uruchomienie Google.com. To pierwsza wyszukiwarka, która skupiała się na tym, żeby pokazać użytkownikowi strony www, których szuka, a nie reklamy. Przynajmniej na stronie z oknem wyszukiwarki.
Rewolucyjność Google była prosta – projekt stworzony przez studentów uniwersytetu Stanford miał być wyszukiwarką, na której stronie jest tylko okno wyszukiwania, a firma będzie zarabiała na reklamach w wynikach wyszukiwania, a nie na stronie z wyszukiwarką.
Czyli strony internetowe, które są podpięte pod reklamy, pojawią się nieco wyżej.
Również dzięki Google pojawiło się coś takiego, jak pozycjonowanie i SEO (w dużym skrócie oczywiście) – żeby znaleźć się wyżej w wynikach wyszukiwania strony www musiały charakteryzować się określoną ilością cech.
Tak, to wszystko zaczęło się w 1998 roku :). Czyli wyścig o złoty laur SEO trwa już dwadzieścia lat.
Historia internetu w Polsce
Prześledźmy sobie jeszcze krótko rozwój usług internetowych w naszym rodzinnym kraju.
W 1991 roku Polska uzyskała dostęp do Internetu, co pozwoliło na stworzenie sieci komputerowej. Był on wówczas dostępny głównie dla instytucji rządowych i naukowych.
W 1994 roku powstał pierwszy portal internetowy na domenie, którą również dzisiaj znamy – Wirtualna Polska. W tym okresie uruchomiono ruszył pierwszy komercyjny dostawca internetu, TP Internet. W kolejnych latach widać było dalszy rozwój, co potwierdzają statystyki.
W 2000 roku w Polce było 2,5 miliona użytkowników Internetu, 10 lat później 20 milionów, a obecnie liczba ta dochodzi do 35 milionów!
Dot-com buble, czyli największy (?) kryzys w historii dzisiejszego internetu
Na amerykańskiej giełdzie maklerzy inwestujący w firmy internetowe doprowadzili do kryzysu, który potem został nazwany dot-com buble.
Innymi słowy – zależało im na tym, żeby firmy działające w sieci powtórzyły sukces – na przykład – Microsoftu. Efektem tego było rozdmuchanie rynku internetowego na giełdzie i jego upadek w latach 2001-2002.
Wiele firm, które działały tylko w sieci, musiało zwinąć nie tylko swoje biznesy, ale i strony internetowe.
Jednak przedsiębiorstwa skupione na rozwoju utrzymały się – na przykład Google czy Amazon. Dla perspektywy – w 2001 roku istniało (raptem) 17 milionów stron internetowych.
Jeśli taka bańka powstałaby dzisiaj, rynek zupełnie by się załamał - w końcu strony www dobijają do 2 miliardów!
Web 2.0, czyli koncepcja strony internetowej dla użytkowników
Prawdziwą rewolucją, która objęła strony internetowe, okazało się jednak Web 2.0. Nie jest to żadna technologia, ale raczej koncepcja dotycząca internetu, która pojawiła się na przełomie XX i XXI wieku.
Pomysł był prosty: oddać internet w ręce użytkowników i dać im możliwość wchodzenia w interakcję ze stronami.
Nie chodziło tylko o serwisy społecznościowe, na których ludzie mogą coś pisać. Chodziło o blogi, strony www, które pozwalały na dzielenie się wiedzą (portale agregacyjne, Wikipedie) i wiele, wiele innych rzeczy.
Web 2.0 pozwala użytkownikom dzielić się informacjami i wchodzić w interakcję z użytkownikami na całym świecie.
Do tej pory strony www podawały informacje – wyświetlały się w przeglądarkach, a możliwość interakcji była ograniczona.
Dzięki rewolucji Web 2.0 internet i strony internetowe stały się bardziej dla użytkowników. To była (i dalej jest) ogromna zmiana.
Chociaż wchodziła w życie powoli, a strony www, które pozwalały na taką konstruktywną interakcję pojawiały się powoli, to jednak ten trend zdominował internet w drugiej połowie lat dwutysięcznych.
Web 2.0 miało też jedną konsekwencję, która często umyka: ogromnym sukcesem osób tworzących koncepcję Web 2.0 było przekonanie Google’a do wprowadzenia nowego czynnika rankingowego, który pozwalał wyszukiwarce oceniać strony www: PageRank.
W dużym skrócie chodziło o to, że zaczęły liczyć się linki i odsyłacze.
Czyli im częściej jakaś treść była cytowana w sieci, tym wyższej była wartości.
Jak pewnie wiesz, to czasem jest też wykorzystywane przeciwko użytkownikom i samemu mechanizmowi wyszukiwania.
Nie zmienia to faktu, że Web 2.0 naprawdę zrewolucjonizowało strony www.
Strony internetowe – frontem do użytkownika
W 2004 powstał Facebook, rok potem – YouTube. Od tej pory strony internetowe zmieniły zupełnie swoje oblicze. Zaczął liczyć się user experience, interfejs i łatwość korzystania z serwisu.
Serwisy społecznościowe szybko zdominowały rynek i ich strony internetowe zajmują obecnie pierwsze miejsca w rankingach najpopularniejszych stron w internecie.
Trzy pierwsze miejsca – według SimilarWeb – to obecnie Google.com, Facebook.com i youtube.com. Co ciekawe, użytkownicy średnio spędzają ponad 21 minut na YouTube ;).
Wikipedia jest na 9 miejscu, a Baidu – chińska wyszukiwarka stron internetowych (Google jest blokowane w Chinach), zajmuje 4 miejsce.
Te proporcje jasno pokazują, że strony www, które pozwalają na jakąś interakcję są o wiele wyżej, niż reszta stawki (chociaż Yahoo.com – jako serwis informacyjny i dostawca dodatkowych produktów – zajmuje mocne piąte miejsce).
Współczesność – jak tworzymy historię stron internetowych?
W 2018 roku za większość ruchu w internecie odpowiadały urządzenia mobilne. Czyli po 21 latach od premiery pierwszego telefonu z internetem można w końcu powiedzieć, że strony internetowe stają się mobilne.
Nowe trendy w web designie zakładają, że strony internetowe muszą być w pełni responsywne, czyli przyjazne urządzeniom mobilnym. Kolejnym trendem jest bezpieczeństwo, czyli wszystkie strony www muszą mieć certyfikat SSL.
Większość tych zmian wynika z mocnej pozycji, jaką ma na rynku Google – to ta firma dyktuje wiele warunków i to ona w dużej mierze wyznacza trendy jeśli chodzi o to, jak działają strony www.
Nie zmienia to faktu, że strony www wprowadziły do świata coś niezwykłego – równość. Poprawiły dostęp do wiedzy, ułatwiły edukację, pozwoliły na łatwiejsze utrzymywanie znajomości i dzielenie się wiedzą.
Tak wygląda krótka droga, którą przeszły strony internetowe od pierwszego projektu w CERN-ie do dzisiaj.
Zgodnie z wartościami procentowymi, największy przyrost, jaki odnotowały strony internetowe, miał miejsce między 1992 a 1993 (1200%!), ale największy skok ilościowy strony www zanotowały w 2016 roku, kiedy ich liczba się podwoiła (wszystkie dane z Internet Live Stats).
Dzisiaj mówimy o prawie dwóch miliardach stron internetowych. Ciekawe, czy sir Tim Berners-Lee spodziewał się tego, gdy opublikował swoją pierwszą stronę internetową?
Popularne artykuły.
Kreator stron www WebWave umożliwia tworzenie stron www z pełną swobodą. Strony internetowe możesz tworzyć zaczynając od czystej karty lub wykorzystując szablony www. Strona www bez kodowania? To łatwe - zacznij już teraz.
contact@webwavecms.com
+48 731 395 898
Porozmawiaj z nami na czacie
Od godziny 08:00 do 24:00
Ta strona została stworzona w kreatorze WebWave.
Znajdziesz nas na:
Kreator WebWave.
Oferta.