Czas czytania: ok. 10 min
Data aktualizacji: 26 czerwca 2023
Web usability - na czym polega użyteczność stron internetowych?
Na na czym polega użyteczność stron internetowych? Aby strony internetowe funkcjonowały prawidłowo i mogły przynosić profity, nie wystarczy tylko je założyć. Niezwykle istotne jest dopilnowanie, aby były one proste i intuicyjne w obsłudze, a także, aby same treści, które się na niej znajdują, były przygotowane w odpowiedni sposób. Żadna osoba posiadająca własną witrynę lub tworząca je dla klientów, nie chciałaby chyba doprowadzić do tego, że w ostatecznym rozrachunku ich projekt jest nieużyteczny i odbiorcy opuszczają stronę po zaledwie kilku sekundach. O co należy więc zadbać, aby platformę www można było nazwać "użyteczną" i jak zbadać tę użyteczność? Sprawdźmy to!
Czego dowiesz się z tego artykułu:
-
co wpływa na użyteczność serwisów internetowych,
-
zapoznasz się z zasadami web usability,
-
jak mierzyć poziom satysfakcji z korzystania stron www.
Czym jest web usability?
Web usability, to inaczej mówiąc, użyteczność strony internetowej. A mówiąc bardziej precyzyjnie, to zagadnienia, to pytania i odpowiedzi, które odnoszą się do tego, na ile dany serwis internetowy jest „przyjazny dla użytkownika”. Chodzi o funkcjonalność witryn internetowych, interfejs, wyrazistość buttonów, ułatwiających poruszanie się po stronie, a także kroków, jakie ma wykonać użytkownik Twojej witryny. Kroków, które dają swoistą satysfakcję podczas korzystania ze strony, jak i oczywiście jej właścicielowi.
Wliczamy do tego zarówno jej cechy techniczne, jak i te związane z treścią - związane z architekturą informacji (logiczną strukturą informacji), intuicyjną nawigacją czy odpowiedniego rozmiaru i koloru czcionki. Wszystkie te czynniki sprowadzają się do tego, aby użytkownik strony mógł korzystać z niej z łatwością i na dodatek w zgodzie z oczekiwaniami biznesowymi, jakie kryją się za Twoją stroną www.
Na użyteczność strony i satysfakcje usera wpływa wiele elementów wewnętrznych, o które należy zadbać podczas tworzenia samego projektu - np. szybkość ładowania, nawigacja, czy chociażby sama przejrzystość i jakość prowadzonego contentu.
Ponad 600 000 ludzi tworzy strony za darmo, bez kodowania i przy wsparciu AI. Zobacz, jakie to proste
10 heurystyk Nielsena a użyteczność w sieci
W 1990 roku Jakob Nielsen orsz Ralf Molich wyróżnili 10 heurystyk, które uznawane są za podstawowe zasady w UX/UI designie.
-
Pokazywanie statusu systemu - informacja na temat obecnego stanu np. informacja o zakończeniu pobierania materiału
-
Zachowanie spójności między systemem, a światem rzeczywistym - wykorzystanie znanej formy komunikacji
-
Zapewnienie użytkownikowi kontroli i swobody działania - zarządzanie procesami (np. cofanie, anulowanie akcji etc.)
-
Utrzymanie spójności i standardów - ujednolicenie akcji ukrytej w danej formie i wykorzystanie tych samych motywów (np. ikony w tym samym stylu, spójność komunikatu z akcją -> przycisk zaloguj się zawsze przenosi do logowania).
-
Zapobieganie błędom - rozumiane dosłownie (z naszej strony) oraz informowanie o ewentualnych konsekwencjach po wdrożeniu przez użytkownika określonej akcji.
-
Umożliwienie rozpoznawania zamiast przypominania - np. autouzupełnianie + sama intuicyjność i spójność (stałość) projektu
-
Zapewnienie elastyczności i efektywności - sprawność działania strony oraz przewidzenie różnych przyzwyczajeń użytkowników np. sposobu wyszukiwania informacji na stronie.
-
Dbałość o estetykę i umiar - dopracowanie (nieprzesadne) oprawy wizualnej, dopasowanie jej do tematyki strony/działalności.
-
Skuteczna obsługa błędów - odpowiedni komunikat w przypadku pojawienia się błędu oraz poinstruowanie o sposobie jego naprawy np. projekt strony 404.
-
Pomoc i prowadzenie dokumentacji - przygotowanie kanałów, które pomagają w rozwiązywaniu problemów lub też przekazują wiedze na temat określonych czynności. W WebWave wliczylibyśmy do tego support (szczególnie chat), bazę wiedzy z materiałami informacyjnymi (np. na temat domeny lub hostingu) czy poradniki tekstowe lub w formie wideo.
5 czynników jakości i użyteczności strony – sprawdzanie strony www
Ten sam autor wyróżnił również 5 podstawowych czynników, które mają wpływ na jakość strony internetowej i co za tym idzie na samą jej użyteczność.
W ich skład wchodzi:
-
Nauczalność (ang. learnability) - Jak proste jest zrozumienie działania strony już podczas pierwszej wizyty? - intuicyjność
-
Efektywność (ang. efficiency) - W jakim czasie i jak dużo użytkowników strony będzie w stanie “osiągnąć cel”, jaki został założony dla strony?
-
Zapamiętywalność (ang. memorability) - Jak łatwe jest dla użytkownika ponowne odnalezienie się na stronie?
-
Błędy (ang. errors) - Ilu userów popełnaia błędy i jak wiele? Czy błędy mogą być spowodowane niedopracowaniem projektu strony lub niewłaściwym komunikatem etc.?
-
Satysfakcja (ang satisfaction) - Jakie wrażenia mają obiorcy na temat korzystania ze strony? - możemy sugerować się efektywnością, komentarzami, opiniami etc.
Jak widać powyższe 5 czynników jakości strony pokrywa się z heurystykami Niesena. Ich sformułowanie skupia się jednak bardziej na perspektywie odbiorcy, który będzie korzystał ze strony.
Web usability strony - o co zadbać?
Elementów, o które należy zadbać podczas tworzenia strony internetowej, jest wiele. Bazując na herystykach oraz ogólnych zasadach tworzenia i projektowania stron internetowych jesteśmy w stanie wymienić kluczowe elementy, których nie należy pomijać.
Nawigacja
Nawigacja strony internetowej to podstawa. Składa się na nią przede wszystkim menu oraz stopka. Są jednak też inne elementy, które również wpływają na sposób przemieszczania się po stronie. Możemy zaliczyć do nich chociażby buttony z komunikatem, i sekcje z podkategoriami. Odpowiednie wyselekcjonowanie najważniejszych elementów może okazać się tutaj kluczowe.
RWD
Responsywność projektu strony może wpływać zarówno na wygodę użytkownika korzystającego z urządzenia mobilnego (np. telefonu lub tabletu), jak i efektywność strony. Pominięcie tego aspektu sprawi, że na ekranie telefonu wyświetli nam się witryna www w wersji na desktop. Treści będą najprawdopodobniej za małe do odczytania przez co użytkownik będzie zmuszony do ciągłego przybliżania poszczególnych elementów. Bardziej prawdopodobne jest jednak, że opuści on stronę.
Przykładowo: Prowadzimy własny sklep internetowy i na naszych social mediach udostępniliśmy post, który kieruje prosto do naszej platformy e-commerce, która nie uwzględnia RWD. W związku z tym, że większość użytkowników mediów społecznościowych to osoby korzystające z urządzeń mobilnych, zignorowanie responsywności przyczyni się do zaniżenia zysków naszej działalności.
Spójność
Pod określeniem spójność skrywa się zarówno wizualna forma przedstawienia, jak i jej “relacja” z treścią tekstową. Pierwsze o co musimy zadbać, to spójność projektu strony z samym jej przeznaczeniem/tematem. Inaczej będzie wyglądała strona SPA, a inaczej sklep z deskami surfingowymi. Różnice zauważymy m.in. w kolorystyce, typografii i rozmieszczeniu elementów. Kolejna spójność to wykorzystanie wspólnych motywów. Jeśli strona jest bardziej złożona, należy dopilnować, aby użytkownik, który się po niej przemieszcza, wiedział, że, mimo tego że znajduje się na innej podstronie, to wciąż jest to ta sama platforma. Tak samo jest w przypadku drobniejszych elementów - jeśli na jednej z podstron “i” = informacje, to na pozostałych również powinno oznaczać to samo.
Jeśli mówimy o spójności tekstu z oprawą wizualną, wystarczy przywołać, chociażby przykład bloga. Jeśli omawiamy w nim dany temat np. Jak stworzyć landing page i wymieniamy związane z tym kroki, to grafika, która będzie towarzyszyła temu tekstowi powinna być względem tego adekwatna - spójna.
Hierarchiczność
Hierarchiczność również możemy wykorzystać, aby podnieść poziom użyteczności strony.
Pierwsze zastosowanie wiąże się z wcześniej wspomnianą nawigacją. Wyróżniamy najważniejsze kategorie na stronie, które możemy rozwinąć o ich podkategorie. Przykładowo: Mamy menu główne, które składa się ze strony głównej, projektów, oferty i kontaktu. Projekty rozwijają się na projekty ślubne, realizacje eventowe, sesje solo i podobnie w przypadku oferty. W ten sposób nadaliśmy budowie strony i znajdującym się na niej treścią hierarchię.
Układ wagowy (hierarchiczny) jest również bardzo istotny w przypadku nagłówków. Szczególnie jeśli zależy nam na właściwym wypozycjonowaniu. H1 czytana jest przez bot jako pierwsza, następna będzie H2, H3 etc.
Warto też zwrócić na to uwagę w przypadku prowadzenia bloga.
Kontakt
Prosta możliwość kontaktu jest niezwykle istotna w nadawaniu użyteczności stronie - szczególnie jeśli jest to platforma biznesowa/sprzedażowa. Jeśli pominiemy ten element, może okazać się, że oprócz samego informowania o naszej działalności, to będzie ona bezużyteczna. Podstawowy kontakt, jaki należy umieścić na stronie, to e-mail, ale możemy dodać również numer telefonu (szczególnie jeśli posiadamy ten służbowy) oraz adres stacjonarny (np. jeśli mamy punkt sprzedaży).
Aby jeszcze bardziej uprościć komunikację, w projekcie możemy uwzględnić formularz kontaktowy, dzięki czemu użytkownik nie będzie musiał opuszczać strony, aby napisać do nas wiadomość.
Szybkość ładowania
Na szybkość ładowania strony również może wpływać wiele elementów - waga (złożoność projektu), poziom zaawansowania i uwzględnione pliki. Zdjęcia, grafiki, materiały wideo mogą okazać się ciężkie i tym samym spowolnić stronę. Należy więc pamiętać o wyborze odpowiedniego formatu (w miarę możliwości SVG w przypadku grafik i JSON animacji) oraz kompresji. Poza samym faktem, że zbyt długo ładująca się witryna okaże się dla użytkownika zniechęcająca, to najprawdopodobniej nie uzyska ona również zbyt dobrej pozycji w wyszukiwarce.
Jakość treści
Poza samym wyglądem i budową strony niezwykle ważne jest też to aby treści, które się na niej znajdują były dla użytkownika wartościowe. Jeśli jest to nasza wizytówka, to nie może zabraknąć opisu naszej działalności, oferty, która się z nią wiąże i kontaktu. Z kolei jeśli zdecydowaliśmy się na tworzenie bloga, podcastów, materiałów wideo etc. i zależy nam na pozyskiwaniu nowych odbiorców, to musimy zadbać o to, aby treści były ciekawe i zgodne z prawdą. Nie możemy doprowadzić do wprowadzania kogoś w błąd - czy to przekazując fałszywe informacje, czy sugerując użytkownikowi, że znajdzie w treści zagadnienie, którego w rzeczywistości tam nie ma.
Łatwa realizacja celu
Strona powinna być użyteczna zarówno dla jej użytkownika, jak i posiadacza. Tyczy się to osiągania jej celu - czyli w przypadku sklepu sprzedaży, które dla jednej ze stron równa się posiadaniem nowego produktu, a dla drugiej zyskiem finansowym.
To czy platforma będzie użyteczna i spełni założony cel jest zależne m.in. od nawigacji, jasności przekazu, ale też i jej jakości.
Jak sprawdzić użyteczność swojej strony
-
Analiza heurystyczna
Pierwszym sposobem na sprawdzenie użyteczności naszej strony jest przeanalizowanie heurystyk Niesena i porównanie ich do naszej strony internetowej lub jeśli platforma jeszcze powstaje, zastanowienie się jakie elementy w projekcie pozwolą na osiągnięcie tych założeń.
-
Kontakt z odbiorcami
Podstawowym sposobem na sprawdzenie zadowolenia użytkowników jest sprawdzenie ich opinii i recenzji na nasz temat. W momencie gdy posiadamy bazę kontaktów, możemy również uruchomić ankietę, w której zamieścimy pytania, które pozwolą nam wykryć ewentualne niedociągnięcia w naszej stronie.
Jeśli mamy taką możliwość, warto skontaktować się z odbiorcami bezpośrednio i przeprowadzić z nimi krótką rozmowę - wywiad, w celu zdobycia feedbacku.
-
Testy na znajomych
To rozwiązanie jest szczególnie polecane w momencie gdy projekt naszej strony dopiero startuje. W związku z tym, że jako twórcy strony przebywaliśmy na niej najdłużej, możemy nie zauważyć najprostszych błędów i niedociągnięć lub też wręcz przeciwnie być zbyt krytycznymi wobec witryny i w ostatecznym rozrachunku “przedobrzyć”. Spojrzenie osoby trzeciej na projekt pozwoli nam zyskać namiastkę reakcji i zachowania potencjalnego użytkownika.
-
Testy A/B
Testy A/B pozwalają nam na sprawdzenie różnych rozwiązań i przekonanie się, które z nich jest lepiej odbierane przez użytkownika strony. Wiedząc co jest dla niego bardziej atrakcyjne i użyteczne oraz wprowadzając to oficjalnie do witryny, jesteśmy w stanie zwiększyć poziom konwersji, czyli realizacji ustalonego przez nas celu.
-
Analiza wyników
Analiza wyników jakie otrzymujemy na stronie, również może sugerować nam czy jest ona wystarczająco użyteczna. Korzystając np. z Google Analytics, możemy m.in. sprawdzić współczynnik odrzuceń oraz to ile czasu odbiorcy spędzają na naszej stronie. Jeśli wyniki pierwszego będą wysokie, a drugiego wręcz przeciwnie, powinniśmy zdecydowanie zbadać problem.
Web usability - użyteczność strony - podsumowanie
Na użyteczność strony składa się wiele aspektów. Wiele zależy również od samego rodzaju strony. W przypadku bloga główną funkcją takiej strony, patrząc z perspektywy użytkownika, będzie możliwość czerpania wiedzy, czy chociażby zapoznawanie się z doświadczeniami i perspektywą autora contentu. Jeśli jednak mówilibyśmy o sklepie internetowym, to tutaj głównym użytkiem powinna być możliwość zakupu asortymentu, który znajduje się w ofercie.
Istnieje jednak kilka elementów, które są uniwersalne dla każdej strony i które pozwolą na zapewnienie przynajmniej podstawowego poziomu użyteczności platformy internetowej. Poza samym sugerowaniem się spisanymi zasadami warto również regularnie sprawdzać witrynę - przeprowadzając testy a/b, porównując dane oraz zapoznając się z feedbackiem.
Dbałość o web usability nie tylko pozwoli nam na osiągnięcie lepszych wyników, ale też podniesie poziom satysfakcji użytkowników.
Przeczytaj także:
Autor: Kaja Rowicka
Popularne artykuły.
Kreator stron www WebWave umożliwia tworzenie stron www z pełną swobodą. Strony internetowe możesz tworzyć zaczynając od czystej karty lub wykorzystując szablony www. Strona www bez kodowania? To łatwe - zacznij już teraz.
contact@webwavecms.com
+48 731 395 898
Porozmawiaj z nami na czacie
Od godziny 08:00 do 24:00
Ta strona została stworzona w kreatorze WebWave.
Znajdziesz nas na:
Kreator WebWave.
Oferta.